Husaria Dziedzictwo narodu polskiego

Każdy z nas zapewne słyszał termin „Husaria”. Ta znana formacja kawaleryjska Rzeczypospolitej odznaczała się wielkim patriotyzmem oraz doskonałą umiejętnością przełamywania sił nieprzyjaciela. Kto mógł być jej członkiem, jak wyglądało ich uzbrojenie i nietypowa taktyka oraz jakie były przyczyny sukcesów?

Wielkie rycerstwo
Wielu z członków husarii pochodziło z rodzin szlacheckich XVI wieku. Husaria była z początku jazdą lekką. Dlatego też podstawową bronią była drewniana „tarcza turecka”, a bronią ofensywną długa kopia. Dopiero po reformach Stefana Batorego husaria zaczęła się przekształcać w jazdę cięższą. Wprowadzono półpancerze i masywniejsze szyczaki. Okrągły turecki kałkan zajął miejsce podłużnej tarczy. Z biegiem czasu dodano husarzowi koncerz oraz pojawiła się zbroja karacenowa, która była o wiele cięższa i droższa od płytowej. Znakiem rozpoznawczym husarii były orle pióra, które miały za zadanie płoszyć konie wroga.

[husarz_dawniej.jpeg
Husarz z czasów bitwy pod Orszą - początek XVI wieku.]

Taktyka
Sposobem walki husarii była szarża w zwartym szyku z kopiami. Husarze zazwyczaj ustawiali się kilometr od przeciwnika. Najpierw pokonywali w wolniejszym tempie większości tej odległości, a gdy byli już 150 metrów od wroga, ruszali galopem. Formacja przez cały czas szła równo po to, aby stworzyć pancerną ścianę.

Jakie były przyczyny sukcesu husarii?
Husaria przez 125 lat nie pozwoliła na wygraną przeciwnika. Największy sukces odniosła w bitwie pod Kircholmem, Kłuszynem, Chocimiem oraz Wiedniem. Jedną z przyczyn sukcesu husarii było to, iż członkowie tej formacji pochodzili z rodzin szlacheckich, które ceniły sobie patriotyzm oraz były w stanie poświęcić swój majętek dla dobra ojczyzny. Niewątpliwie dobre wyposażenie, wyszkolenie husarii,doświadczenie i profesjonalne dowodzenie także wpłynęły na jej sukces. Również nietypowa taktyka mogłabyć jednym z czynników, który wpłynął na powodzenie tej formacji.

Upadek husarii
Jedną z przeczyn upadku husarii był jej spadek efektywności wobec zmiany taktyki wojennej. Również młoda, buntująca się szlachta przyczyniła się do rozwiązania tej formacji. Wielu wolało zostać w swoich posiadłościach i szerzyć majątki niż ryzykować życie dla sławy i ojczyzny. Na miejsce husarii, która została rozwiązna w 1776 roku powołano kawalerię narodową.

[husarz_potem.jpeg
Wygląd husarza z XVIII wieku.]

Mity o husarii
Wielu twierdzi, że husarze montowali skrzydła wyłącznie do parady. Jednak na obrazie Boguszewicza, który malowany był pod okiem hetmana Żółkiewskiego ewidentnie widać, że przedstawia on husarzy posiadających skrzydło przy siodle w boju. Inne źródła wizualne oraz tekstowe również potwierdzających fakt użycia skrzydeł nie tylko do parady. Kolejnym mit mówi, że tylko pocztowi ubierali skórę wilka. Nic bardziej mylnego. Paweł Krajewski, który był towarzyszem husarskim został schwytany przez Szwedów przed bitwą pod Kircholmem. Ubrany był wtedy właśnie w skórę wilka. Co więcej, niektórzy twierdzą, że husarze walczyli w Bitwie pod Grunwaldem w 1410 roku. Jest to jednak niemożliwe, gdyż husaria pojawiła się w Polsce prawie sto lat później.

Utracone dziedzictwo
Patrząc na husarię z perspektywy tak odległej możemy doskonale uświadomić sobie, jak wielkie dziedzictwo kulturowe oraz jak potężna formacja sił zbrojnych została zaprzepaszczona, głównie za sprawą szlachty. Pozostaje nam jedynie wspominać wielkie dzieje i zwycięstwa husarzy, którzy uczynili Polskę Wielką, przynajmniej na jakiś czas.